Od połowy września w świetlicy szkolnej można obejrzeć wystawę historyczną przygotowaną przez Muzeum Wojska w Białymstoku zatytułowaną „Białystok w sierpniu 1920r.” Powstała ona z myślą uczczenia 90 rocznicy Bitwy Warszawskiej z 15 sierpnia 1920 roku zwanej „Cudem nad Wisłą”, będącej przełomowym momentem wojny polsko-bolszewickiej.
Jednym z epizodów tej wojny było zajęcie Białegostoku przez Armię Czerwoną i ukonstytuowanie się w nim Tymczasowego Komitetu Rewolucyjnego Polski (28 lipca 1920r.) a następnie walki o miasto po klęsce bolszewików pod Warszawą.
Na wystawie w porządku chronologicznym przedstawione były wydarzenia związane z ofensywą Armii Czerwonej na ziemiach polskich, okolicznościami powstania oraz pierwszymi zarządzeniami Tymczasowego Komitetu Rewolucyjnego Polski ukonstytuowanego w Białymstoku, polską kontrofensywą oraz walkom polsko-bolszewickim w samym mieście, które miały miejsce 22 sierpnia 1920 roku.
Oddzielna plansza poświęcona była bohaterowi walk o Białystok, kapitanowi Józefowi Marjańskiemu, który poległ na ulicach miasta.
Ciekawym uzupełnieniem opisu działań bojowych były hasła propagandowe oraz rysunki satyryczne o podobnym charakterze „używane” przez obie strony konfliktu. Wiele plansz składających się na ekspozycję opatrzonych było mapami działań wojennych oraz rysunkami sytuacji bojowej w kolejnych godzinach walk w Białymstoku. W 1931 roku mieszkańcy Białegostoku ufundowali dwa krzyże-pomniki poświecone żołnierzom 1 pp Leg. poległym w walkach o Białystok. Jeden usytuowany był w okolicach obecnego skrzyżowania ulic Jana Pawła II i Hetmańskiej (naprzeciw Hotelu „Turkus”), drugi zaś na dzisiejszej ulicy Zwycięstwa. W czasie II wojny oba pomniki zaginęły. Lata powojenne niestety nie sprzyjały czczeniu pamięci bohaterów wojny polsko-bolszewickiej. Dopiero w końcu lat 80-tych XX wieku postawiono na ulicy Zwycięstwa symboliczny krzyż
z datą „1920”. W 2007 roku w miejscu pierwotnej lokalizacji Pomnika z 1931r. postawiono zrekonstruowany monument. Latem 2010 roku, w rocznicę bitwy o Białystok opodal pomnika ustawiono tablicę informacyjną, przedstawiającą najważniejsze fakty sprzed 90–ciu lat. Wystawę mogliśmy obejrzeć, dzięki uprzejmości dyrektora Muzeum Wojska w Białymstoku Pana Roberta Sadowskiego, za co serdecznie dziękujemy.
Na zakończenie chciałbym poinformować, że w Muzeum Wojska otwarto nową ekspozycję stałą, która przybrała nowoczesną, atrakcyjną dla zwiedzających formę i którą z całą pewnością warto zwiedzić. Zresztą zobaczcie sami. Wojciech Brański
|