Wybory samorządowe 2010

Wybory samorządowe odbędą się 21 listopada 2010r., a ewentualna druga tura (tylko bezpośrednie wybory na wójtów, burmistrzów, prezydentów miast) – 5 grudnia 2010r.
Lokale wyborcze będą - otwarte w godz. 8:00-22:00.
W przeciwieństwie do wyborów prezydenckich i parlamentarnych można głosować tylko w miejscu swojego zamieszkania, jeżeli więc miejsce stałego zamieszkania jest inne niż miejsce zameldowania można dopisać się do rejestru wyborców w gminie, w której rzeczywiście mieszka wyborca. Wystarczy złożyć – najpóźniej do 19.11.2010 – odpowiedni wniosek w urzędzie gminy.
W lokalu możemy otrzymać cztery (lub trzy) różniące się kolorami karty do głosowania w wyborach: do rady gminy, rady powiatu, sejmiku wojewódzkiego, na wójta (burmistrza, prezydenta miasta). W miastach na prawach powiatu (określane także powiatami grodzkimi), w których rada gminy jest jednocześnie rada powiatu, a takimi miastami w województwie podlaskim są Białystok, Łomża, Suwałki (dawne miasta wojewódzkie) otrzymujemy trzy karty do głosowania.
Wybierając swojego kandydata stawiamy przy jego nazwisku „krzyżyk” - znak „X”.

W zależności od wielkości gminy ich rady wybieramy w wyborach większościowych lub proporcjonalnych. Pierwszy przypadek dotyczy gminy do 20 tys. mieszkańców – należy postawić krzyżyk przy nazwiskach maksymalnie tylu kandydatów (ze wszystkich list), ilu radnych wybieranych jest w danym okręgu (np. 5). Zwyciężają ci, na których głosowało najwięcej osób. W gminach powyżej 20 tys. mieszkańców stosujemy zasadę proporcjonalności – można postawić tylko jeden krzyżyk przy jednym wybranym kandydacie. Oznacza to, że głosujemy w pierwszej kolejności na listę, z której on startuje, ale jednocześnie wskazujemy na niej osobę z pierwszeństwem do uzyskania mandatu. W pierwszej kolejności sumuje się głosy oddane na konkretną listę i na tej podstawie ustala liczbę mandatów, która jej przypadnie. Aby lista była brana pod uwagę, musi przekroczyć 5-procentowy próg wyborczy. Następnie szereguje się kandydatów wewnątrz listy. Ci, którzy zdobędą największą liczbę głosów, obsadzą miejsca przypadające danemu komitetowi.
Taki sam tryb głosowania (wybory proporcjonalne) obowiązuje przy wyborach do rad powiatów i sejmików województw.
Głosując na prezydenta, burmistrza lub wójta głos oddajemy tylko na jednego kandydata. Nazwiska wszystkich ubiegających się o te stanowiska będą uporządkowane na liście w kolejności alfabetycznej. Aby nasz głos był ważny, należy postawić znak „X” przy nazwisku popieranego przez nas kandydata. Jeśli jakiś kandydat otrzyma więcej niż połowę ważnych głosów, oznacza to, że zwyciężył już w I turze. Jeśli nie – 5 grudnia 2010r. się II tura wyborów, do której przejdą dwaj kandydaci z największą liczbą głosów.
Prezydenta wybieramy w miastach powyżej 100 000 mieszkańców lub byłych miastach wojewódzkich (sprzed reformy samorządowej z 1999r.), burmistrza w mniejszych miastach, natomiast wójta w gminach wiejskich.
Zgodnie z ustawą z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (tekst jednolity Dz. U. z 2010 r., Nr 176, poz. 1190, zwana dalej „Ustawą”) prawo do wybierania radnych ma polski obywatel, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat oraz stale zamieszkuje na obszarze działania tej rady (gminy, powiatów, województwa). Osoba ta nie może jednak głosować jeżeli prawomocnym orzeczeniem sądowym została ubezwłasnowolniona lub pozbawiona praw publicznych albo pozbawiona została praw wyborczych orzeczeniem Trybunału Stanu. Te same kryteria obowiązują wyborców w wyborach wójta (burmistrza, prezydenta miasta).
Obywatel Unii Europejskiej niebędący obywatelem Polski, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat oraz stale zamieszkuje na obszarze działania danej rady i nie został pozbawiony prawa wybierania w państwie członkowskim Unii Europejskiej, którego jest obywatelem, może głosować wyłącznie w wyborach do rady gminy oraz w wyborach wójta (burmistrza, prezydenta miasta).

Struktura samorządu terytorialnego

Od 1 stycznia 1999 r. obowiązuje w Polsce trójszczeblowa struktura samorządu terytorialnego:

W wyborach samorządowych wybieramy swoich przedstawicieli do:

Sejmiku Województwa

Sejmik województwa jest organem stanowiącym i kontrolnym samorządu województwa, który tworzą radni, wybierani w wyborach bezpośrednich. Jego kadencja trwa cztery lata, licząc od dnia wyborów. Sejmik jest przede wszystkim odpowiedzialny za rozwój cywilizacyjny w skali regionu, a więc za politykę regionalną.

Sejmik województwa wybiera ze swojego grona przewodniczącego i wiceprzewodniczących, którzy nie mogą wchodzić w skład zarządu województwa, który jest organem wykonawczym. Przewodniczący sejmiku województwa organizuje pracę tego sejmiku i prowadzi jego obrady. Przewodniczący sejmiku nie ma uprawnień do reprezentowania województwa na zewnątrz. Pełniona przez niego oraz przez wiceprzewodniczących funkcja ma charakter społeczny.

Jak wspomniano wyżej organem wykonawczym samorządu województwa jest zarząd województwa. W jego skład, liczący 5 osób, wchodzi marszałek województwa (jako przewodniczący), wiceprzewodniczący i członkowie. W pracach zarządu uczestniczy także, z głosem doradczym, skarbnik województwa. Członkostwa w zarządzie województwa nie można łączyć z członkostwem w organach gminy i powiatu, a także z zatrudnieniem w administracji rządowej oraz mandatem posła lub senatora.

Marszałek województwa jest wybierany przez sejmik bezwzględną większością głosów. Następnie sejmik wybiera wicemarszałków oraz pozostałych członków zarządu wyłącznie na wniosek marszałka zwykłą większością głosów w głosowaniu tajnym. Marszałek kieruje bieżącymi sprawami województwa oraz reprezentuje je na zewnątrz. Marszałek, wicemarszałkowie i pozostali członkowie zarządu mogą być wybrani spoza składu sejmiku województwa.

Zarząd jest organem kolegialnym, uchwały podejmuje zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy składu zarządu w głosowaniu jawnym, chyba że przepisy ustawy przewidują głosowanie tajne. W przypadku równej liczby głosów rozstrzyga głos marszałka województwa.

W skład sejmiku województwa wchodzą radni wybrani w wyborach bezpośrednich w liczbie:
trzydziestu w województwach liczących do 2 000 000 mieszkańców, oraz po trzech radnych na każde kolejne rozpoczęte 500 000 mieszkańców.

Województwo podlaskie zostało podzielone na pięć okręgów wyborczych, z których zostanie wybranych 30 radnych sejmiku. Są to:

O miejsca radnych sejmiku podlaskiego ubiega się 359 kandydatów.

Rady Powiatu

Podział województwa podlaskiego na powiaty – zaznaczono miasta – siedziby powiatów

W powiecie białostockim powołano sześć okręgów wyborczych skupiających następujące gminy:

Kadencja rady gminy trwa 4 lata licząc od dnia wyboru. Na czele rady stoi przewodniczący i wiceprzewodniczący w liczbie od 1 do 3. W skład rady wchodzą radni w liczbie:

oraz po 3 na każde dalsze rozpoczęte 100.000 mieszkańców, nie więcej jednak niż 45 radnych. W Warszawie radnych jest 60. W przypadku Białegostoku mamy więc do czynienia z liczbą 28 radnych.

Organem wykonawczym gminy jest zarząd, na którego czele, którego stoi wybierany w wyborach bezpośrednich wójt, burmistrz lub prezydent.

Jak już wcześniej wspomniano wybory do rady miejskiej odbywają się w systemie proporcjonalnym. O 28 mandatów radnych ubiega się 255 kandydatów zgłoszonych przez pięć komitetów wyborczych. Są to następujące komitety (zostały przedstawione w kolejności otrzymanych numerów list wylosowanych przez Państwowy Komitet Wyborczy – PKW):

Komitet Wyborczy Wyborców Prawicowe Porozumienie Samorządowo-Ludowe
Wspólnota Samorządowa

O urząd prezydenta Białegostoku ubiega się pięciu kandydatów. Ich sylwetki zostały przedstawione w porządku alfabetycznym (tak jak na kartach do głosowania, a podstawowe dane zostały przedstawione za PKW):

Bogusław Dębski, lat 57, wykształcenie wyższe, zgłoszony przez Komitet Wyborczy Wyborców Prawicowe Porozumienie Samorządowo-Ludowe Wspólnota Samorządowa, zamieszkały w Białymstoku, członek Prawicy Rzeczypospolitej

Janusz Ryszard Kochan, lat 64, wykształcenie wyższe, zgłoszony przez Komitet Wyborczy Sojusz Lewicy Demokratycznej, zamieszkały w Białymstoku, członek Sojuszu Lewicy Demokratycznej

Waldemar Krynicki, lat 39, wykształcenie wyższe, zgłoszony przez Komitet Wyborczy Wyborców Wspólna Inicjatywa Polska Podlasie, zamieszkały w Chodorach, nie należy do partii politycznej

Dariusz Piontkowski, lat 46, wykształcenie wyższe, zgłoszony przez Komitet Wyborczy Prawo i Sprawiedliwość, zamieszkały w Białymstoku, członek Prawa i Sprawiedliwości.

Tadeusz Truskolaski, lat 52, wykształcenie wyższe, zgłoszony przez Komitet Wyborczy Platforma Obywatelska, zamieszkały w Białymstoku, nie należy do partii politycznej.