Barokowy, zbudowany w latach 1691-97 przez architektach Tylmana van Gameren, z wykorzystaniem murów poprzedniej budowli z XVI w., przebudowany ok. 1720-72 - architekci: Jan Zygmunt Deybel, Jakub Fontana i Jan Henryk Klemm, powtórnie w latach 1837-41, architekt  Hipolit Rumbowicz, odbudowany w latach 1945-62; złożony z dwupiętrowego korpusu z dwoma skrzydłami od ogrodu, ujętego od frontu narożnymi wieżami zwieńczonymi barokowymi hełmami, oraz piętrowych oficyn połączonych z korpusem parterowymi galeriami. Pałac Branickich, to jeden z najciekawszych zabytków Białegostoku, jedna z najlepiej zachowanych rezydencji magnackich epoki saskiej na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej i cenny zabytek architektury późnobarokowej.

Zamek z prawdziwego zdarzenia, murowany, gotycko-renesansowy wzniósł w Białymstoku na polecenie Piotra Wiesiołowskiego budowniczy królewski Hiob Bretfus. Zamek posiadał dwie kondygnacje, dostępu broniła fosa i umocnienia ziemne. Syn Piotra – Krzysztof Wiesiołowski został marszałkiem wielkim litewskim. Zmarł bezpotomnie w 1637 roku. W testamencie zapisał swoje dobra skarbowi Rzeczypospolitej. Wdowa po nim otrzymała w zamku jednie dożywocie.

 

 

 

W okresie potopu szwedzkiego w białostockim zamku przebywała chorągiew litewska podległa Januszowi Radziwiłłowi. Jednak żołnierze wypowiedzieli mu posłuszeństwo i pod dowództwem pułkownika Korotkiewicza przeszli na stronę królewską podporządkowując się Pawłowi Sapieże.Za zasługi położone przez Stefana Czarnieckiego w wojnie ze Szwedami, Sejm Rzeczypospolitej nadał mu dobra białostockie. Czarniecki przekazał następnie Białystok wraz z zamkiem swojej córce Katarzynie Aleksandrze, żonie Jana Klemensa Branickiego stolnika koronnego. Od tego czasu zamek stał się siedzibą rodową Branickich herbu Gryf.

  

 

Stefan Mikołaj Branicki, ojciec  hetmana wielkiego koronnego Jana Klemensa Branickiego, zlecił przekształcenie pałacu w barokową rezydencję Tylmanowi z Gameren. Ten pochodzący z Utrechtu w Holandii inżynier wsławił się wcześniej m.in. budową pałacu Krasińskich w Warszawie i rezydencji Michała Radziejowskiego w Nieborowie. Trwająca w latach 1691 - 1697 przebudowa zmieniła całkowicie oblicze pałacu. Między innymi jedna z baszt została wykorzystana jako klatka schodowa. W drugiej baszcie usytuowano komnaty. Podczas kolejnej przebudowy podwyższono boczne oficyny, postawiono jońską kolumnadę, wiele rzeźb. Obok parku francuskiego założono park angielski.

 

 

 

Dalszej rozbudowy pałacu dokonano już na polecenie Jana Klemensa Branickiego i jego żony Izabeli z Poniatowskich. Z dawnej wojennej przeszłości zamku obecnie widoczne są jedynie zarysy bastionu nie opodal stawu. Krąży również legenda o podziemnym przejściu między zamkiem i wieżą stojącego w pobliżu kościoła farnego, który w XVII wieku również był przystosowany do obrony. Hetmanostwo Braniccy utworzyli w Białymstoku jeden z najświetniejszych dworów w ówczesnej Polsce. Skupili wokół siebie wielu znakomitych artystów, poetów, ludzi nauki. Tu przez wiele lat przebywała polska poetka okresu baroku Elżbieta Drużbacka, tu tworzył poeta Franciszek Karpiński. Obok nich malarze Antoni Herliczka, Sylwester August Mirys. Działał też teatr, orkiestra dworska i zespół baletowy, na gościnne występy przyjeżdżały włoskie aktorki. Na dworze często przebywali polscy królowie August II, III i Stanisław August, cesarz Austrii Józef II. Później, już po wygaśnięciu rodu Branickich herbu Gryf, przed rewolucyjną zawieruchą schronił się w "wersalu podlaskim" przyszły król Francji Ludwik XVIII. W 1754 roku hetman założył przy pałacu był pierwszą w Polsce uczelnię wojskową - Wojskową Szkołę Budownictwa i Inżynierii. Następnie mieściła się tu Szkoła Akuszeryjna. W okresie zaboru rosyjskiego Pałac został zdewastowany. Po pierwszej wojnie światowej pałac był siedzibą Urzędu Wojewódzkiego, a podczas wojny polsko-bolszewickiej pałac był siedzibą Tymczasowego Komitetu Rewolucyjnego Polski. W czasie II wojny światowej prawie doszczętnie zburzony, odbudowany w latach 1946-1960, nawiązując do stanu z XVII wieku, jednak pośpiech z jakim przeprowadzono odbudowę, nie pozwolił na zebranie pełnej dokumentacji, odbudowa jest więc niezbyt wierna. Obecnie ma tu siedzibę rektorat Akademii Medycznej w Białymstoku.

 

 

 

 

 

     Pomnik Odzyskania Niepodległości znajduje się na wzgórzu św. Rocha w Białymstoku na miejscu przeniesionego cmentarza. Jest jednym z najbardziej znanych nowoczesnych polskich kościołów. Zbudowany w latach 1927-1946 w stylu modernistyczno-ekspresjonistycznym wg projektu Oskara Sosnowskiego na planie ośmioboku, składającego się z trzech stopniowo narastających brył. Pierwsza tworzy zasadniczy plan świątyni, drugą i trzecią stanowią ośmioboczne parawanowe attyki. Nad bryłą świątyni dominuje wysmukła wieża (83 m). W latach 40. XX wieku budowa kościoła ukończona przez architekta Stanisława Bukowskiego. W czasie okupacji władze sowieckie chciały w niedokończonej budowli urządzić cyrk. Obok kościoła modernistyczna plebania zbudowana w latach 1929-32 również wg projektu Oskara Sosnowskiego. W kościele trzy rzeźby Stanisława Horno-Popławskiego: Chrystus w ołtarzu głównym, Matka Boska z Dzieciątkiem w ołtarzu zewnętrznym i Chrystus Dobry Pasterz na galerii dziedzińca. Na suficie kościoła znajduje się witraż przedstawiający symbole św. Ducha i Ewangelistów (projekt Placydy Siedleckiej-Bukowskiej). Na lewo od ołtarza głównego mieści się ołtarz św. Antoniego oraz lewa kaplica boczna p.w. św. Rocha. Z prawej strony ołtarza głównego umieszczono ołtarz Matki Boskiej Różańcowej, a za nim kaplicę Matki Boskiej Ostrobramskiej z kopią wileńskiego obrazu. We wnętrzu kaplicy znajduje się także kilka tablic upamiętniających żołnierzy polskich z pułków kresowych.

 

 
 

 

 

 

 

 

 

Pierwotna bryła budynku powstała w latach 1745-1761,następnie w latach 1762-1768 uległa przebudowie. W roku 1940 ratusz rozebrano. Odbudowę przeprowadzono pomiędzy 1945-1958 r. według projektu arch. Zofii Chojnackiej. Obiekt składa się z korpusu głównego zwieńczonego wieżą oraz czterech połączonych zeń narożami alkierzy.
W ratuszu ma swą siedzibę Muzeum Okręgowe, w którego zbiorach znajduje się m.in. galeria malarstwa polskiego, zbiory archeologiczne i etnograficzne.
       

Jest to najstarsza zachowana budowla białostocka. Kościół późnorenesansowy zbudowany w latach 1617-1626, murowany, wzniesiony z fundacji Piotra Wiesiołowskiego. Wewnątrz późnobarokowe wyposażenie fundowane przez Jana Klemensa Branickiego. Pierwotnie świątynia miała charakter późnogotycki z elementami renesansu mazowiecko-litewskiego. Ściany Kościoła pokryte są polichromią z 1751 wykonaną przez Antoniego Herliczkę. Ołtarz główny jest drewniany, pokryty białą polichromią ze złoceniami. Nad ołtarzem wisi obraz Wniebowzięcia NMP, namalowany przez artystę barokowego, tworzącego na dworze Branickich, Augustyna Mirysa. Nad obrazem widnieje oko Opatrzności.

 

 

Bożej. Niżej mensa z tabernakulum (podobnym do tabernakulum Berniniego w Rzymie). Antepedium, to płycizna z rokokowymi rzeźbami, stanowiąca ewenement ikonograficzny, wykorzystano tu bowiem w dobie Oświecenia wątki apokryficzne. Środkowa scena antepedium przedstawia wniebowzięcie NMP; z prawej strony widnieje prorok Eliasz; z lewej - mężczyzna zwrócony twarzą do Maryi. Po obu stronach ołtarza głównego znajdują się rzeźby św. Piotra i Pawła z 1751 r. autorstwa Jakuba Fontana lub Jana Jakuba Plerscha. Oprócz ołtarza głównego w kościele znajduje się ołtarz Jezusa Ukrzyżowanego. Na ścianie Kościoła wisi także Epitafium Izabelli Branickiej. Jest to haftowana tkanina w pięknej ramie z 1811 roku, wykonana przez przyjaciółkę "Pani Krakowskiej". Na szczycie Epitafium znajduje się alabastrowy wazon, zawierający pamiątki drogie sercu Izabelli. W świątyni znajdują się też późnobarokowe organy ufundowane przez Jana Klemensa Branickiego i zbudowane w 1753 r. przez Antoniego Wierzbowskiego z Warszawy. Na ścianach Starego Kościoła Farnego wiszą trzy tablice. Pierwsza to tablica upamiętniająca fundację kościoła z 1617 r. o treści: "Na cześć Boga Najwyższego Trójcy Świętej, Najświętszej Marii Panny i Wszystkich świętych, świątynię od fundamentów wzniósł Piotr Wiesiołowski Marszałek Wielkiego Księstwa Litewskiego, starosta kowieński, tykociński" (oryginał w języku łacińskim). Druga to tablica pamiątkowa Franciszka Karpińskiego o treści". W tym Kościele po raz pierwszy zabrzmiały "Pieśni Nabożne" Franciszka Karpińskiego (1741-1825). Kiedy ranne wstają zorze, Wszystkie nasze dzienne sprawy, Bóg się rodzi, Pieśń o miłosierdziu Boskim, zanim ukazały się w Supraślu w oficynie OO. Bazylianów w 1792 roku. ..." Tablica została ufundowana w 175. rocznicę śmierci poety. W Kościele znajduje się także tablica z informacją o konsekracji tej świątyni w drugą niedzielę po Wielkanocy w roku 1664.

Kościół stanowił mauzoleum rodzinne rodu Gryfitów- Branickich. Nagrobek po prawej stronie ołtarza poświęcony jest pamięci babki i ojca Jana Klemensa - pochowane są tu serca: marszałkowej koronnej Katarzyny Aleksandry z Czarneckich Branickiej (zm. 1698 r.) i Stefana Mikołaja Branickiego (zm. 1709 r.). Nagrobek ten zbudowany jest z czarnego marmury dębickiego (częściowo także z różowego). Nad sarkofagiem kartusz, wykonany z pozłacanej blachy miedzianej, z rodowymi herbami: Gryfem (Branickich), Lisem (Sapiechów) i Łodzią (Czarneckich) oraz koroną. Po obu stronach kartusza aniołki putta trzymające atrybuty przemijania - klepsydrę i ludzką czaszkę. Mauzoleum to ufundowane zostało przez żonę Stefana Mikołaja, a zarazem matkę Jana Klemensa - Katarzynę Scholastykę z Sapiechów Branicką. Drugi nagrobek znajduje się po przeciwnej stronie ołtarza (względem pierwszego nagrobka) i został ufundowany przez Izabellę z Poniatowskich. Nagrobek został wykonany w Rzymie, a następnie przywieziony do Polski. Zbudowany jest z włoskiego różnokolorowego marmuru i złoconego brązu. Pochowane w nim jest serce Jana Klemensa Branickiego (zm. 1771 r.). Urna podtrzymywana jest przez herbowe Gryfy, a całość zamyka piramida ze złoconym medalionem z profilem Branickiego. Na nagrobku znajdują się także trofea władzy hetmańskiej (m.in.: hełm z pióropuszem, szabla i buława).W podziemiach Starego Kościoła znajdują się krypty, wśród nich "krypta fundatorów" w której spoczywają m.in.: Katarzyna Poniatowska (zm. 1772 r., trumna rokokowa, bogato złocona) i Izabella z Poniatowskich Branicka (trumna klasycystyczna z drzewa mahoniowego). W pozostałych kryptach znajdują się trumny: ks. abp Edwarda Roppa (zm. 1939, jego trumnę przywieziono do Białegostoku w 1983), biskupa diecezji Mińsko-Mohylewskiej oraz ks. abp Edward Kisiel (zm. 1993). 

 

W świątyni organizowane są w czerwcu niedzielne koncerty organowe pod nazwą "Muzyka w Starym Kościele".

                                                         
W połowie XIX w. mieszkańcy Białegostoku  rozpoczęli starania o wzniesienie nowego kościoła, jednak dopiero w 1899 r. uzyskano od zaborczych władz carskich zezwolenie na wzniesienie jedynie "dobudówki" do małego barokowego kościółka. Wówczas rozebrano w nim prezbiterium i rozpoczęto budowę neogotyckiego kościoła. Konsekracji świątyni dokonano w 1905 r. Kościół zbudowany jest na planie krzyża łacińskiego, wnętrze jest trójnawowe z nawą poprzeczną (transeptem).

 

 

Od strony wejścia wznoszą się dwie wieże. Fasadę Kościoła zdobią m.in. trzy portale. Na środkowym przedstawiono Ukrzyżowanego Chrystusa, nad bocznymi Chrystusa niosącego krzyż i scenę Zmartwychwstania. Drewniany neogotycki ołtarz główny został wykonany przez Wincentego Barańczaka w 1915 r. Rzeźby ołtarza ukazują Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny. Natomiast płaskorzeźby w jego bocznych częściach przedstawiają m.in. sceny Zwiastowania, Nawiedzenia, Narodzin i Ofiarowania.

 

 

 

W nawie znajduje się ołtarz z rzeźbą Ukrzyżowanego, natomiast w lewej ołtarz z obrazem Matki Boskiej Ostrobramskiej. W chórze nad kruchtą umieszczono organy o 42 głosach i 2500 piszczałkach. Nad nimi widzimy witraż przedstawiający św. Cecylię grającą na organach.

 

    Murowana cerkiew powstała w latach 1843-1846. Zbudowano ją na planie krzyża greckiego, nad którego zachodnim ramieniem usytuowano wieżę, w stylu nawiązującym do neoklasycyzmu rosyjskiego, na wzorzec petersburskiej cerkwi św. Aleksandra Newskiego. Wnętrze nakryto kopułą. Centralne miejsce świątyni zajmuje ikonostas .Większość znajdujących się tu ikon została namalowana przez Małachowa w połowie XIX w. Na przecięciu naw pod kopułą znajduje się anałoj (rodzaj postumentu) z ikoną patrona cerkwi i podwyższenie przeznaczone dla biskupa. Białystok jest siedzibą Archidiecezji Prawosławnej Białostocko-Gdańskiej. Wnętrze cerkwi jest bogato ozdobione freskami przedstawiającymi m.in. sceny z Pisma Świętego i wizerunkami świętych.

 

 

 

Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku mieści się w gmachu zaprojektowanym przez Jarosława Girina i zbudowanym w latach 1933-1938. Pierwotnie był to Dom Ludowy im. J. Piłsudskiego, w budynku miały znajdować się sale: widowiskowa, teatralna, seminaryjna oraz biblioteka i towarzystwo kulturalno-oświatowe. Plany jednak przerwała wojna.

 

 

 

Rok 1940 był przełomowy dla białostockiego teatru. Aleksander Węgierko powołuje wtedy do życia pierwszy stały zespół. W tym samym roku placówka zostaje upaństwowiona i przyjmuje nazwę Państwowego Teatru Polskiego Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Wybuch wojny niemiecko-rosyjskiej powoduje likwidację teatru. Jednak już we wrześniu 1944 roku powstaje Teatr Wojewódzki w Białymstoku (w tym okresie działał jeszcze jedynie Teatr w Lublinie). Początkowo spektakle odbywają się w budynku obecnego Kina TON, a od 1948 r. w obecnym budynku. W 1950 roku teatr zostaje ponownie upaństwowiony i przyjmuje imię Aleksandra Węgierki. W Białymstoku występowali między innymi: Halina Kossobudzka, Józef Kondrat, Jan Świderki, Witold Różyczki, Czesław Wołłejko.