Menu główne
- - - - - - - - - - - - - - - -
Historia i WoS
- - - - - - - - - - - - - - - -
Przebsiębiorczość
- - - - - - - - - - - - - - - -
Żywienie
- - - - - - - - - - - - - - - -
English Website
Fascynacje
- - - - - - - - - - - - - - - -
Ścieżki kariery zawodowej absolwentów
- - - - - - - - - - - - - - - -
Gastronomik wczoraj i dziś
Konkurs Gastronomiczny
Wyszukiwarka
"Polska Walcząca" - wystawa IPN Drukuj Email
Poniedziałek, 28 Marzec 2011 21:25

 

„Polska Walcząca” to tytuł wystawy przygotowanej przez pracowników białostockiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, która w ostatnich tygodniach prezentowana była w naszej świetlicy szkolnej. Wystawa opowiada o tygodniku „Polska Walcząca”, wydawanym w latach 1939-1949 na emigracji i o jego twórcy i redaktorze naczelnym Tymonie Terleckim.

 Pierwsza redakcja „Polski Walczącej” w obozie Coëtquidan
 
Na początku II wojny światowej w obozie polskim w Coëtquidan znajdującym się we francuskiej Bretanii, gdzie formowało się wojsko polskie na obczyźnie,  narodziła się idea wydawania tygodnika dla żołnierzy polskich. Twórcą jego koncepcji był płk. January Grzędziński, a pomysłodawcą tytułu oraz organizatorem i redaktorem pisma został Tymon Terlecki. Pismo funkcjonowało w latach 1939-1949.

 Winieta jednego z pierwszych numerów pisma
 
Pierwszy podtytuł gazety brzmiał: „Tygodnik Gromady Żołnierskiej” i nawiązywał do „gromad ludu polskiego” działających na emigracji po powstaniu listopadowym. Pierwszy numer pisma ukazał się 29 listopada 1939 roku, w rocznicę wybuchu powstania listopadowego w nakładzie 1000 egzemplarzy. Jednym z najważniejszych tekstów pierwszego numeru było posłanie Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych generała Władysława Sikorskiego.

 Tymon Terlecki  wraz ze swoimi współpracownikami,
na fotografiach m.in. Klara Schönfeldowa

 
W lutym 1940r. tygodnik stał się oficjalnym organem Sił Zbrojnych poza Krajem. W tym czasie połączono gazetę z dwutygodnikiem „Żołnierz Polski we Francji”, przyjmując nowy podtytuł „Żołnierz Polski na Obczyźnie”. Zwiększyła się tez objętość (do 12 stron) oraz nakład do 17 tysięcy egzemplarzy.

 Douglas, Lanark (Szkocja), lipiec 1940r. – Tymon Terlecki i Ludwik Bojczuk
 
W czerwcu 1940 r., po klęsce Francji,  redakcję „Polski Walczącej” ewakuowano do Wielkiej Brytanii. Oprócz miejsca wydawania zmieniła się także podległość służbowa pisma. Jego wydawcą zostało Biuro Propagandy i Oświaty Ministerstwa Spraw Wojskowych w Londynie.

Jednym z tematów, stale obecnych w piśmie była służba
i życie codzienne polskich żołnierzy

 
Po wojnie,  w zmienionej sytuacji politycznej pismo wydawane było, jeszcze jako samodzielny tytuł prasowy do 1949 roku, a ówczesnym wydawcą była Służba Opieki nad Żołnierzem. Od sierpnia 1949 roku pismo stało się dodatkiem do „Dziennika Polskiego” i „Dziennika Żołnierza”, a od listopada 1950 roku dodatkiem do „Gazety Niedzielnej”.

 Strony tytułowe numerów pisma wydawanych po zakończeniu wojny

 Twórca i redaktor naczelny „Polski Walczącej” Tymon Terlecki

Jak wspomniano twórcą pisma i jego redaktorem naczelnym przez cały okres istnienia był Tymon Terlecki. Była to postać nietuzinkowa - krytyk literacki i teatralny, eseista i organizator życia naukowego i literackiego w Anglii oraz Stanach Zjednoczonych. Urodził się 10 sierpnia 1905r. w Przemyślu. Szkołę średnią ukończył we Lwowie, po czym podjął studia pod kierunkiem prof. Juliusza Kleinera na wydziale humanistycznym lwowskiego Uniwersytetu Jana Kazimierza, które zakończył w 1932r. doktoratem. Następnie kontynuował naukę w Paryżu jako stypendysta rządu francuskiego. Po powrocie do kraju, na zaproszenie Leona Schillera, wykładał historię i teorię teatru w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej w Warszawie. Po wybuchu II wojny światowej wstąpił do Armii Polskiej we Francji, gdzie założył i redagował opisywany tygodnik „Polska Walcząca”. Po wojnie pozostał na emigracji. Mieszkał w Londynie, współpracował z paryską Kulturą. W latach 1954-1959 był przewodniczącym Związku Pisarzy na Obczyźnie. Współpracował z Rozgłośnią Polskiego Radia Wolna Europa. Od 1964 mieszkał w Stanach Zjednoczonych, między innymi  wykładał na Uniwersytecie w Chicago teorię literatury i teatru. Zmarł 6 listopada 2000 roku w Oksfordzie.

Poniżej kilka fotografii przybliżających tematykę poruszaną w tygodniku „Polska Walcząca”:

 

 

 Ważną rolę w prezentowanym wydawnictwie odgrywał humor i satyra. Jednym z autorów rysunków był Marian Walentynowicz, późniejszy twórca powszechnie znanej postaci - Koziołka Matołka

 

 

 

Na kanwie wystawy zostały także oparte „lekcje muzealne” przeprowadzone przez pracowników naukowych Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku

Wojciech Brański

 

 

Zmieniony: Poniedziałek, 28 Marzec 2011 21:36